2014-04-07

ISO 14001

ISO 14001

Miasto Racibórz z racji swoich ustawowych obowiązków podejmuje liczne działania przyjazne środowisku. Działania te są podejmowane na skutek coraz bardziej zaostrzających się przepisów prawnych, kształtowanej polityki ekonomicznej związanej z integracją z Unią Europejską, a także realizowaniem założeń zrównoważonego rozwoju Gminy.

Racibórz od kilkunastu lat znany jest z nowatorskich rozwiązań stosowanych w Gminie w zakresie ochrony środowiska a w szczególności: gospodarki odpadami, edukacji ekologicznej, ochrony przyrody.

Korzystając z doświadczeń zakładów, które wdrożyły wcześniej systemy ISO - ZEW SA, RAFAKO SA, HENKEL POLSKA SA oraz uznając wprowadzone w Gminie rozwiązania oddziaływujące na poprawę środowiska za skuteczne i widoczne na zewnątrz Rada Miasta podjęła decyzję o konieczności uporządkowanie prowadzonych poczynań w ramach Systemu Zarządzania Środowiskowego (SZŚ) wg normy ISO 14001. System wymusza ustanowienie procedur, określenie Polityki Środowiskowej Gminy, identyfikację aspektów, przyjęcie celów i programów środowiskowych wraz z oceną ich skuteczności.


I. Działania organizacyjne

Podstawę do wszczęcia procesu wdrażania Systemu stanowiły uchwały Rady oraz Zarządu Miasta w sprawie :

- przystąpienia Gminy Racibórz do wdrożenia SZŚ ISO 14001;
- powołania pełnomocnika i zespołu do wdrażania SZ;.
- wytypowania jednostek gminnych do wdrożenia SZŚ.
- przyjęcia Polityki Środowiskowej Gminy.

Zespół ds. wdrożenia tworzyli przedstawiciele jednostek wdrażających system oraz naczelnicy wydziałów Urzędu Miasta. Pomocy we wdrażaniu systemu udzielała w ramach umowy firma konsultingowa prowadząca szkolenia auditorów wewnętrznych i kadry kierowniczej Gminy.
W I etapie system wdrożono w 8 jednostkach gminnych reprezentujących najważniejsze dziedziny działalności Gminy - Urzędzie Miasta Racibórz, Przedszkolu nr 15, Szkołach Podstawowych nr 3 i 11, Gimnazjum nr 1, Zakładzie Usług i Higieny Komunalnej, Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej i Miejskim Składowisku Odpadów.
W ramach działań wdrożeniowych opracowano Politykę Środowiskową Gminy, zidentyfikowano aspekty, wyłoniono cele i zadania do realizacji przez wszystkie jednostki.
Uroczyste wręczenie certyfikatu miało miejsce w dniu 21 czerwca 2001 r w czasie Festynu Ekologicznego. Racibórz stał się pierwszą Gminą w Polsce i w Europie posiadającą taki certyfikat. Od tego momentu możemy mówić, że System Zarządzania Środowiskowego w Raciborzu funkcjonuje, a to oznacza, że podlega on zmodyfikowanym zasadom działania i kryteriom oceny .


Prezydent Miasta corocznie w formie zarządzenia zatwierdza zbiorcze zestawienie celów i zadań wszystkich jednostek objętych systemem.
Również w formie Zarządzenia Prezydent podejmuje decyzję o włączeniu do Systemu nowych jednostek gminnych.

Aktualnie System Zarządzania Środowiskowego jest certyfikowany i funkcjonuje w 18 jednostkach gminnych:

- Przedszkola nr 3, 10, 13, 15, 24, 26
- Zespół Szkolno Przedszkolny nr 2
- Szkoły Podstawowe nr 1,3,15,18
- Gimnazja  nr 1,2,5
- Urząd Miasta
- Ośrodek Sportu i Rekreacji,
- Zakład Zagospodarowania Odpadów Sp. z o.o.
- Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o.

W minionym okresie z Systemu zniknęły w wyniku reorganizacji i połączenia z innymi jednostkami Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej, Szkoła Podstawowa nr 11 oraz Gimnazjum nr 4.
W tym samym czasie do Systemu włączyły się , a następnie zrezygnowały z jego utrzymania Gimnazjum nr 3 i Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Przedsiębiorstwo Robót Drogowych.

W 2005r System Zarządzania Środowiskowego w Raciborzu został poddany modyfikacji wynikającej z dostosowania go do wymogów znowelizowanej normy ISO 14001:2004. Przeprowadzone działania zostały sprawdzone i ocenione pozytywnie przez firmę certyfikującą w czasie auditu recertyfikacyjnego w 2007r..

II. Działania systemowe

Wdrożenie SZŚ w Gminie wymaga opisania poszczególnych działań w tym zakresie i ustalenie zasad ich realizacji. Celowi temu służy dokumentacja Systemu składająca się z:
- Polityki Środowiskowej;
- Księgi Zarządzania Środowiskowego,
- Procedur wymienionych w &bdquowykazie procedur”
- Normy serii ISO 14000, aktów prawnych, ustaw, rozporządzeń itp.,
- Zapisów,
- Instrukcji postępowania.

Głównym dokumentem Systemu jest Polityka Środowiskowa Gminy, zaktualizowana w 2003r., której realizacja stanowi podstawowy cel dla wszystkich jednostek.
Bardzo ważnym procesem Systemu Zarządzania Środowiskowego jest identyfikacja aspektów środowiskowych to znaczy takich elementów działalności (produktów, usług) Gminy, które powodują lub mogą powodować zarówno niekorzystne jak i korzystne zmiany w środowisku.

Dla Gminy Racibórz wyłoniono 5 grup znaczących aspektów środowiskowych :

I. Wytwarzanie i segregacja odpadów
 1.  makulatura
 2.  plastik
 3.  szkło
 4.  odpady organiczne
 5.  odpady komunalne
 6.  odpady poprodukcyjne
 7.  złom
 8.  odpady opakowaniowe

II. Zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych 
 1.  Świetlówki
 2.  Zużyte oleje
 3.  Zużyte płyny silnikowe
 4.  Zużyte opony
 5.  Zużyte akumulatory
 6.  Azbest
 7.  Baterie
 8.  Przeterminowane leki
 9 . Tonery, kardridże
10.  Zużyte czyściwo
11.  Pozostałości po środkach chemicznych i ich opakowania
12.  Osady z oczyszczalni
13.  Zwłoki padłych zwierząt
14.  Zużyty sprzęt elektroniczny i elektroniczny

III. Wykorzystanie zasobów naturalnych
 
1.  Energia elektryczna
 2.  Energia cieplna
 3.  Zużycie wody
 4.  Zużycie gazu
 5.  Zużycie papieru
 6.  Zużycie paliwa

IV. Zanieczyszczenie powietrza
 
1.  Emisja kurzu i pyłów
 2.  Emisja gazów i pyłów (w tym niska emisja)
 3.  Emisja spalin
 4.  Gaz składowiskowy
 5.  Gazy techniczne
 6.  Szkodliwe opary
 7.  Promieniowanie i pyły spawalnicze

IV. Zanieczyszczenie wody i gleby
 
1.  Zabezpieczenie substancji i odczynników chemicznych
 2.  Produkcja i zagospodarowanie ścieków
 3.  Stosowanie środków czystości
 4.  Szkodliwość odcieków
 5.  Składowanie odpadów w tym niebezpiecznych

V. Inne
 1.  Hałas
 2.  Wibracje
 3.  Pole elektromagnetyczne
 4.  Ochrona zieleni

Corocznie ustalane są programy realizacji zadań, uwzględniające działania podejmowane przez poszczególne jednostki objęte systemem, w celu ograniczenia szkodliwości w/w aspektów na elementy środowiska w ramach możliwych do pozyskania środków finansowych.

Ważnym elementem systemu jest sprawdzanie poprawności jego funkcjonowania oraz podejmowanie działań doskonalących. Temu celowi służą audity wewnętrzne przeprowadzane we wszystkich jednostkach, co najmniej raz w roku, przez specjalnie przeszkolonych auditorów wewnętrznych. Sprawne współdziałanie w tym zakresie auditorów i kierowników jednostek rzutuje w znacznym stopniu na poprawność funkcjonowania systemu i jego ocenę przez czynniki zewnętrzne, w tym jednostkę certyfikującą.

Analizując działania Gminy jako całości oraz poszczególnych jednostek gminnych przez pryzmat realizacji ich celów i zadań stwierdzić należy, że w większym lub mniejszym stopniu wszystkie punkty Polityki są realizowane. Znajduje to odbicie w poszczególnych jednostkach w:
- zadowalającym stopniu realizacji celów i zadań w poszczególnych latach łącznie z wydatkowaniem środków finansowych ,
- opracowywanych corocznie programach realizacji zadań z zabezpieczeniem środków finansowych na ich realizację,
- widocznych efektach rzeczowych w/w działań w jednostkach

Najbardziej miarodajny wydaje się wskaźnik efektów rzeczowych, który jest wyjątkowo zadowalający dla wyników selektywnej zbiórki odpadów.

Oprócz selekcjonowanych od kilku lat odpadów, w ramach systemu wprowadzono od 2000r. zorganizowaną zbiórkę :
- opakowań po nawozach i środkach ochrony roślin,
- przeterminowanych leków,
- czyściwa, przepracowanych olejów, świetlówek,
Prowadzona jest również akcja właściwego demontażu i unieszkodliwiania azbestu oraz nieodpłatna zbiórka zużytego sprzętu RTV, AGD.

Na uzyskanie tak dobrych wyników w segregacji odpadów ma niewątpliwie wpływ:
- szeroko prowadzona akcja edukacyjna dzieci, młodzieży i dorosłych w tym organizowane w 
   szkołach i przedszkolach konkursy zbiórki plastiku, makulatury, baterii i nakrętek.
- dobra organizacja zbiórki odpadów w zabudowie niskiej i wielorodzinnej,
- zwiększenie ilości punktów segregacji odpadów (tzw.gniazd w zabudowie wielorodzinnej),
- wprowadzenie w dzielnicach obrzeżnych odbioru segregowanych odpadów w systemie
   workowym.

Spośród zadań przyjętych do realizacji w latach 2001 - 2010 przez jednostki objęte systemem oprócz segregacji odpadów oraz działalności edukacyjnej realizowano między innymi:
- wymianę oświetlenia na energooszczędne i o przedłużonym okresie używalności,
- właściwe przechowywanie i utylizację świetlówek,
- sukcesywne rozszerzanie stosowanego asortymentu biodegradowalnych środków czystości,
- zakup pojemników do segregacji odpadów,
- zbiórkę odpadów niebezpiecznych (m.in.: baterie, oleje, przeterminowane leki, opakowania
  po środkach ochrony roślin, sprzęt elektryczny i elektroniczny, zwłoki padłych zwierząt);
- właściwą utylizację azbestu,
- ograniczenie zużycia zasobów naturalnych (papier, woda, energia elektryczna i cieplna),
- zwiększenie powierzchni terenów zielonych,
- wymianę ogrzewania
- zastosowanie opon bezdętkowych i pomp z turbodoładowaniem ( PK),
- uszczelnienie rurociągu ( MSO),
- likwidację dzikich wysypisk,
- zastosowanie biopaliwa w autobusach ( PK),
- remont i konserwację kanalizacji deszczowej (ZWiK),
- modernizacja hali filtrów i wymiana złóż filtracyjnych (ZWiK),
- uruchomienie Biura Obsługi Interesanta i wyciągu dla osób niepełnosprawnych w Urzędzie
  Miasta,
- wymiana szkodliwego czynnika chłodniczego na lodowisku (zastąpienie amoniaku
  glikolem),
- uruchomienie stacji recyklingu pojazdów samochodowych w Przedsiębiorstwie
  Komunalnym sp. z o.o. ,
- modernizacja urządzenia do wytwarzania mas bitumicznych w Przedsiębiorstwie Robót 
  Drogowych.
- realizacja programów modernizacji źródeł ciepła – ograniczenie niskiej emisji,
- zastosowanie źródeł energii odnawialnej (solarów).

Współpraca w zakresie realizacji zasad Polityki Środowiskowej obejmuje:
- współdziałanie jednostek objętych systemem między sobą,
- współpracę wszystkich placówek oświatowych między sobą, 
- kontakty zewnętrzne biura Pełnomocnika, WOŚiR oraz jednostek obejmujące: gminy, zakłady komunalne, uczelnie, organizacje i instytucje, studentów, branżowe czasopisma.

III. Nakłady inwestycyjne

Wdrażenie i rozwijanie Systemu Zarządzania Środowiskowego jak każde duże przedsięwzięcie należy rozpatrywać pod kątem możliwych oraz uzyskanych efektów i korzyści ale także koniecznych do poniesienia nakładów finansowych.
Nakłady finansowe na wdrożenie i funkcjonowanie SZŚ podzielić należy na:
- koszty organizacyjne ponoszone przez budżet ,
- oraz koszty realizacji zadań, na które składają się środki:
- własne jednostek,
- budżetowe,
- środki zewnętrzne.

IV. Efekty wprowadzenia systemu

Wprowadzając w Gminie System Zarządzania Środowiskowego zyskujemy następujące atuty:
- skuteczniejszą edukację społeczeństwa, a co za tym idzie wzrost świadomości ekologicznej
  dzieci, młodzieży oraz dorosłych mieszkańców przejawiający się:
- podejmowaniem przez nich działań mających na celu poprawę stanu środowiska naturalnego
  miasta,
- zaniechaniem zachowań, które ewidentnie pogarszają stan środowiska,
- zmniejszenie wypadków, awarii, zagrożeń a tym samym kosztów z tym związanych w
  jednostkach objętych systemem.
- szczegółowe określenie zagrożeń środowiska i sposobów ich eliminacji;
- ograniczenie zanieczyszczeń i czynników mających negatywny wpływ na środowisko przez
  co uzyskujemy warunki do:
- poprawy stanu zdrowotnego mieszkańców,
- prowadzenia w rolnictwie produkcji zdrowej żywności,
- lepsze wykorzystanie terenów rekreacyjnych i turystycznych,
- zwiększenie atrakcyjności Gminy jako ekologicznie czystej.
- zwiększenie efektów selektywnej zbiórki odpadów, a tym samym:
- znaczne przedłużenie okresu żywotności składowiska bez potrzeby wydatkowania środków
   finansowych na budowę nowego,
- skierowanie do ponownego przerobu wyselekcjonowanych surowców wtórnych co sprzyja 
   ochronie zasobów naturalnych.
- poprawienie wizerunku Gminy jako tej, która pierwsza w kraju wprowadziła system ISO 14001co czyni ją:
- atrakcyjniejszą dla inwestorów w tym zagranicznych,
- przygotowaną do spełnienia wymagań Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska co staje się  szczególnie ważne w przypadku starania się o pozyskanie środków finansowych ze źródeł unijnych.

 

Przeczytaj o systemie i przetwarzanych w nim danych

Tożsamość administratora systemu
Administratorem Scentralizowanego Systemu Dostępu do Informacji Publicznej (SSDIP), który służy do udostępniania podmiotowych stron BIP jest Minister Cyfryzacji, mający siedzibę w Warszawie (00-583) przy Al. Ujazdowskich 1/3, który zapewnia jego rozwój i utrzymanie. Minister Cyfryzacji w ramach utrzymywania i udostępniania systemu SSDIP zapewnia bezpieczeństwo publikowanych danych, wymagane funkcjonalności oraz rejestrowanie i nadawanie uprawnień redaktorów BIP dla osób wskazanych we wnioskach podmiotów zainteresowanych utworzeniem własnych stron podmiotowych przy użyciu SSDIP zgodnie z art. 9 ust. 4 pkt 3 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429).
Minister Cyfryzacji, jako administrator systemu SSDIP jest jednocześnie administratorem danych osób wnioskujących o dostęp do SSDIP w celu utworzenia podmiotowych stron BIP oraz osób wyznaczonych do ich redagowania.
Tożsamość administratora danych
Administratorem danych osobowych przetwarzanych w systemie SSDIP w zakresie osób wnioskujących o utworzenie podmiotowej strony BIP oraz osób wyznaczonych do ich redagowania (redaktorów podmiotowych stron BIP) jest Minister Cyfryzacji.

Administratorami danych publikowanych na podmiotowych stronach BIP utworzonych w ramach SSDIP są podmioty, które daną stronę podmiotową BIP utworzyły. Podmioty te decydują o treści danych, w tym treści i zakresie danych osobowych publikowanych na podmiotowych stronach BIP, ich rozmieszczeniu, modyfikacji i usuwaniu.
Minister Cyfryzacji, jako Administrator systemu SSDIP w odniesieniu do materiałów publikowanych na podmiotowych stronach BIP jest podmiotem przetwarzającym. Może on ingerować w treść materiałów publikowanych na poszczególnych stronach podmiotowych BIP jedynie w przypadku, gdy właściwy podmiot, który daną stronę utworzył i nią zarządza utracił do niej dostęp lub z innych przyczyn utracił nad nią kontrolę.
Dane kontaktowe administratora systemu SSDIP
Z administratorem systemu SSDIP można się skontaktować poprzez adres email mc@mc.gov.pl, pisemnie na adres siedziby administratora, lub na adres ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa.
Dane kontaktowe inspektora ochrony danych osobowych
Administrator systemu SSDIP wyznaczył inspektora ochrony danych, z którym może się Pani/Pan skontaktować poprzez email iod@mc.gov.pl lub listownie – na adres ul. Królewska 27, 00-060 Warszawa. Z inspektorem ochrony danych można się kontaktować wyłącznie w sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych osób składających wnioski o udostepnienie SSDIP, redaktorów poszczególnych stron BIP, oraz incydentów bezpieczeństwa.
W sprawach przetwarzania danych osobowych zawartych w treści materiałów publikowanych w ramach poszczególnych stron podmiotowych, należy się kontaktować z inspektorem ochrony danych podmiotu, którego strona BIP dotyczy, ich redaktorem lub kierownictwem podmiotu, który daną stronę podmiotowa BIP utworzył.
Cele przetwarzania i podstawa prawna przetwarzania
Celem przetwarzania danych publikowanych na stronach podmiotowych BIP przez poszczególne podmioty jest udostępnienie informacji publicznej wytworzonej w urzędzie i dotyczącej działalności urzędu. Podstawę prawną publikacji stanowi wypełnienie obowiązku prawnego, o którym mowa w art. 8 oraz art. 9 ust 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Celem udostępniania systemu SSDIP przez Ministra Cyfryzacji jest umożliwienie podmiotom zobowiązanym, o których mowa w art. 4 ust 1 i 2 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, utworzenia i prowadzenia własnych stron BIP (co wynika z art. 9 ust. 4 pkt 3 oraz art. 9 ust. 4a ww. ustawy).
Odbiorcy danych lub kategorie odbiorców danych
Dane osobowe w zakresie imienia, nazwiska, nr telefonu, nr faksu dotyczące redaktorów podmiotowych stron BIP oraz dane osobowe publikowane w ramach treści materiałów zamieszczanych na poszczególnych podmiotowych stronach BIP są danymi udostępnianymi publicznie bez żadnych ograniczeń, w tym Centralnemu Ośrodkowi Informatycznemu w Warszawie przy Alejach Jerozolimskich 132-136, któremu Ministerstwo Cyfryzacji powierzyło przetwarzanie danych przetwarzanych w ramach platformy SSDIP.
Okres przechowywania danych
Dane dotyczące osób wnioskujących o udostępnienie systemu SSDIP oraz dane osób wyznaczonych na redaktorów stron podmiotowych przechowywane są przez czas, w jakim osoby te pełniły swoje funkcje oraz przez okres wskazany w przepisach prawa po okresie, w którym osoby te przestały pełnić swoje funkcje.
Dane osobowe osób zawarte w materiałach publikowanych w ramach podmiotowych stron BIP przechowywane są przez okres ustalony przez osoby zarządzające treścią tych stron.
Prawa podmiotów danych
Osoby, których dane są przetwarzane w systemie głównym SSDIP, w tym osoby składające wnioski o przyznanie dostępu do SSDIP oraz osoby będące redaktorami podmiotowych stron BIP, mają prawo dostępu do swoich danych, prawo do sprzeciwu, prawo ograniczenia przetwarzania oraz prawo żądania ich sprostowania oraz usunięcia po okresie, o którym mowa powyżej. Z wnioskiem w sprawie realizacji ww. praw należy się zwracać do administratora systemu tj. Ministra Cyfryzacji lub wyznaczonego inspektora ochrony danych na adres iod@mc.gov.pl.
Osoby, których dane są publikowane w ramach treści materiałów zamieszczanych na podmiotowych stronach BIP maja prawo dostępu do danych, prawo do sprzeciwu, prawo do ograniczenia przetwarzania, prawo żądania ich sprostowania oraz usunięcia po okresie, w którym ich publikacja jest wymagana. Z wnioskiem w sprawie realizacji ww. praw należy się zwracać do administratora danych podmiotu, którego dana strona BIP dotyczy, lub wyznaczonego przez niego inspektora ochrony danych.
Prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego
Osobom, których dane są przetwarzane w systemie SSDIP lub na podmiotowych stronach BIP publikowanych przez poszczególne podmioty przysługuje prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych tj. do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (PUODO) z siedzibą w Warszawie przy ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa.
Informacja o dobrowolności lub obowiązku podania danych
Przetwarzanie danych osobowych osób składających wnioski o dostęp do SSDIP oraz osób wyznaczonych do redakcji poszczególnych stron podmiotowych BIP jest niezbędne dla zapewnienia kontroli dostępu i wynika z przepisu prawa, tj. art. 9 ust. 4 pkt 3 oraz art. 9 ust. 4a ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429) oraz § 15 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej (Dz. U. Nr 10, poz. 68), w związku z art. 20a ustawy z dnia 17 lutego o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 700, 730, 848, 1590 i 2294) i przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2247).
Publikowanie danych osobowych na stronie systemu SSDIP oraz na podmiotowych stronach BIP jest dopuszczalne tylko wtedy, jeśli wynika z przepisów prawa, lub jeśli administrator danych uzyskał zgodę tych osób na ich publikację.



Zapoznałem się..